Knooppuntwandelen in het Land van Mortagne

Het wandelnetwerk ‘Land van Mortagne’ kenmerkt zich door een overvloed aan kerkwegels, een glooiend landschap met bosjes, natuurgebieden, imposante vierkanthoeves en eeuwenoude kapellen. Vandaag zal het ik aan de levende lijve ondervinden. Vanuit het piepkleine dorp Sint-Denijs vat ik mijn winters wandelverhaal langs de knooppunten aan. Hemels!

Sint-Denijs het dorp met twee patroonheiligen

Een nevelige grijzige sluimer hult zich over het landschap bezuiden Kortrijk. Mijn wandeling langsheen het Land van Mortagne vat ik aan in het zog van de Sint-Dionysus en de Sint-Genesiuskerk.  Sint-Denijs behoorde voor de Franse Revolutie deels tot Doornik en deels tot de Kasselrij Kortrijk.  De parochie had vroeger een dubbel bestuur: een Vlaams en een Frans en dat duurde tot in 1785. Dus:  Sint-Denijs heeft op de dag van vandaag nog steeds twee patroonheiligen. Aan de ene kant Sint-Dionysus voor de Vlamingen en aan de andere kant Sint-Genesius voor de Franstaligen. Tussen de oudere generatie tref je met wat geluk zelf nog talrijke Franstaligen, waarvan de kleinkinderen inmiddels “ de Vlaamse taele “ op school leren.

Staptegels bij overvloed

Ik kom de dorpskern uit langs een resem van goed bewaarde staptegels. Je kent het wel, de kerkwegels die er destijds voor zorgden dat men op de boerenbuiten op zondag nog te voet naar de “messe” ging. Vroeger waren ze betegeld met hardsteen uit het naburige Doornik.  Thans zijn de meeste tegels vervangen door beton of asfalt en is het einde van de wegel gezegend met een sereen bedehuis. Meteen wordt ik bevangen door de bekoorlijke streek, rijkelijk gezegend met akkers en weiden. In een speelse, golvende beweging drapeer ik  me langs het winterse landschap te midden het wandelnetwerk Land van Mortagne.

Op naar het Mortagnebos

Toepasselijk ontwaar ik in de verte de donkere contouren van het Mortagnebos, verwijzend naar de heerlijkheid van Mortagne of het woord Morta (mispel). Een verkenning van het natuurgebied van Mortagne reserveer ik voor een andere maal. Geruime tijd volgt dit wandelverhaal immers de plaatselijke Bossenroute. Een 14km lange wandelroute die in het teken staat van de kleine bosjes en natuurgebieden her en der verspreid op het grondgebied van Groot-Zwevegem. 

De trekweg langs het Kanaal Kortrijk-Bossuit

Op de grens met Moen wenk ik af naar de Achterhoek en de Broekenhoek. Zoals de naam laat vermoeden is het een moerasgebied waarlangs de Mortaansebeek  en Braambeek vlijtig vloeien.  Het zou de ingeleide vormen van een kort stukje trekweg langs het Kanaal Kortrijk-Bossuit. Hou er absoluut eventjes halt, want aan de einder weerspiegelt zich een grandioos zicht op de Kluisberg.  Het kanaal  werd halfweg de 19de eeuw gegraven om een verbinding te maken tussen het Henegouwse steenkoolbekken en de Noordzee. Het zou de omweg langs Gent maar liefst met acht dagen verkorten. Ruim 1200 arbeiders groeven hier drie jaren lang, zeven dagen op zeven, met schoppen. De uitgegraven klei zou dienen voor bakstenen en het bouwen van de 15 sluiswachterswoningen.

In het zog van de Trimaarzate

Ik kom aan in Moen. Hoogtijd voor een welverdiende pauze. Een bankje nabij de historische vierkantshoeve Goed van Moen of Goed te Mouden nodigt uit om mijn knapzak aan te spreken.  De prachtige omwalde hoeve, behoorde vroeger toe aan de dorpsheerlijkheid Erbodegem en is zeker zeven eeuwen oud.  Hoppend langs menig stapsteen kom ik het dorp uit.  Vervolgens loop ik verder in de sporen van de trimaars op de oude spoorweglijn 85.  De Trimaarzate herinnert aan de Vlaamse seizoens- en grensarbeiders die in Noord-Frankrijk en in het Henegouwse kolenbekken gingen werken.  ‘Zate’ betekent immers ‘bedding’ , ’trimaar’ is dan eerder een vervlaamsing van het Franse ’trimard’, wat zwerver of vagebond betekent. In de tweede helft van de 19de eeuw trokken vele duizenden Vlamingen uit armoede naar Frankrijk om er als seizoenarbeider te werken op de bietenvelden, in de suikerfabrieken, in de vlasnijverheid en de cichorei-asten.

De oude spoorweg is nu een groen as in beheer van de provincie.  De bermen zijn ecologisch ingericht en ingezaaid met voedselgewassen voor akkervogels. Met een beetje geluk kan je in het voor- en najaar langs de zate één van de vele soorten akkervogels (veldleeuwerik, ringmus, patrijs, kwartel, kneu, groenling, vink, rietgors,…) aantreffen.

In het decor van Bevergem

Onderweg wijzen kleine borden me op de Bevergem-fietsroute.  De fietsroute lopend langs de mooiste landschappen van Groot-Zwevegem verwijzen naar de opnamelocaties van de populaire  Canvas TV-reeks. Freddy De Vadder , in de verpersoonlijking  van komediant Bart Vanneste, speelde er de hoofdrol.  Vervolgens wenkt alras Sint-Denijs en haar Romaans kerkje.  Het dorp kom ik opnieuw in via een resem kerkpaden.  Ik contourneer nog eventjes de dorpskern om en grandeur een einde te maken aan deze heerlijke wandeling doorspekt van de kerk- en natuurwegels.

@ Tekst en foto’s Stefaan Bailleur

Volg ja ons reeds via Instagram, Facebook & Pinterest voor je dagelijkse portie wandelverhaal.