De GR5A tussen Hollebeke en Kemmel

Bij de lancering van de gloednieuwe wandelgids GR5A of Wandelronde van Vlaanderen – medio februari – had ik me vooropgesteld eindelijk eens te stappen langs die wit-rode markeringen.  Vele etmalen had ik in het Vlaamse landschap de aanduidingen reeds opgemerkt. Tijdens menig wandeling, zelfs kleine stukjes ervan  gelopen.  Maar  een wandeling waarbij je accuraat de wit-rode streepjes volgt  , NEE.

De eerste etappe van 570 kilometers

Het werd hoog tijd om daar verandering in te brengen. En dus trok ik de wandelschoenen aan voor een nieuwe uitdaging:  de eerste etappe van de 570 kilometers lange GR5A.  Een traject die me moet brengen langsheen de typische Vlaamse landschappen van  West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen en een stukje Antwerpen.  De GR5A vat je normaal aan nabij het station van Brugge.   Maar waarom iets ver zoeken, als de route enkele kilometers van je voordeur verwijdert ligt?

De wit-rode streepjes

Bijgevolg start ik mijn nieuw wandelverhaal langs de GR5A in het piepkleine Hollebeke.   Een dorp die de devotie van de Maria-geboorte in de maand september en de  littekens van de Eerste Wereldoorlog nog steeds met zich meedraagt.  Nabij het provinciaal domein De Palingbeek sluit ik aan op de wit-rode streepjes.  Mijn wandelavontuur kan nu echt van start gaan.  De ontluikende dag tikt weg op de dokkerende cadans van mijn stappen.  De  oude kasseienstrook langs de nooit afgewerkte oude vaart Komen-Ieper  vormt de voorbode van een zonovergoten  wandeldag.  Het is pas echt lente als de vogels hun mooiste deuntje nalaten.  Er hangt liefde in de blauw hemelse lucht , nesten ontluiken in de prille lentekruin , fleurige voorjaarsbloemen kleuren de bermen.

De oude vaart Komen-Ieper 

En toch werd de aardse stilte en vrede hier precies honderd jaar geleden grondig verstoord.  Vier jaar lang lag de Palingbeek te midden het Ieperboog-front.  Zowel Britten als Duitsers bouwden hier ondergrondse stellingen uit.  Wat nu natuurgebied is, was toen een desolaat oorlogsslachtveld.  The Bluff,  Hill 60, Caterpillar vormen de blijvende tekens van een oorlog die nooit had moeten plaatsvinden.   Wat afgelegen van het GR5A-pad  tref je het CWRM landschap art op een stukje “ niemandsland”. Een blijvend en pakkende herinnering  aan de 600.000 oorlogsslachtoffers.

Inmiddels ruilde ik de bonkige kasseien voor de andere zijde van de Oude Vaart.  De groene waterspiegel is overgegaan in een moerassig,  ondoordringbaar gedeelte.  Een stuk Ieperiaanse klei dat zich nooit zal geven aan de menskracht.  Tevergeefs trachtte men hier vanaf  1864 een kanaalsleuf aan te leggen tussen Komen en Ieper  om zo de Leie met het IJzerbekken te verbinden.  Een prestigieuze doelstelling die na vele pogingen werd stopgezet.  De Sluis 7 bis en de Sint-Elooisbrug vormen de enige restanten van het imposante project.

Ieper, verrees uit haar oorlogswonden

De wandelroute leidt me verder tot aan de uitgang van het provinciaal domein.  Op de hoek tref ik een GR-wandelboom.  Van hieruit kan je tevens de GR128 aanvatten, die van het Heuvelland-dorp Kemmel tot het Duitse Aken loopt. Wijselijk vervolg ik mijn weg naar Kemmel , waarbij ik vaststel dat het laatste stukje GR128 in feite de sporen volgt van de GR5A Zuid.  Aan het einder tekenen zich de majestueuze Ieperse torens af.  Ieper, de ooit florerende Middeleeuwse provinciestad werd door de oorlog voor eens en altijd grondig op de kaart gezet.  De tot puin herleidde plaats verrees uit haar oorlogswonden.  Gelukkig maar! De Britten hadden Ieper liever als een  moderne Pompeï-ruïne gezien.  Het  Flanders Fields Museum  gevestigd in de prachtige Lakenhalle met belfort, de dagelijkse Last Post en de imposante Menenpoort  die de namen draagt van 54.900 vermiste soldaten,  zorgen nog dagelijks voor de toevoer van toeristen.

De beruchte heuvelrug van Mesen, een glooiend lappendeken

Ter hoogte van Spoilbank Cemetery, een der talrijke Britse militaire begraafplaatsen  wend de route af naar een onverhard pad met bloeiende sleedoorn.   Op de vroegere slagvelden van de eerste wereldoorlog  merk ik op dat er nu golf wordt gespeeld.   Onder meer de Britten, een volk met een rijke golfhistorie zijn er welgekomen gasten.  ’t Lindebos, een minuscuul bundeltje bomen tussen de velden door zorgt voor wat variatie.  De kleine bosstrook was me tot heden niet gekend.  Het vlakke landschap van Ypres Salient wijzigt wat verder  in een glooiend lappendeken met uitkijk op de dikkop van Mesen.  Het is de beruchte heuvelrug van Mesen, waarbij de Duitse vijand de controle had over de dorpen van Mesen, Wijtschate en Sint-Elooi.   Om het gebied werd zowat de ganse oorlog bitter gevochten tot die vroege ochtend van 7 juni 1917 – de slag om Mesen.

Wijtschate, het eerste Heuvellanddorp

Voor mij ligt Wijtschate het eerste Heuvellanddorp in een rij van acht langs de GR5A.  Het dorp, ook wel gekend als Wietschaete door de succesvolle TV-serie Eigen Kweek vormde tijdens de Eerste Wereldoorlog het decor van een ondergrondse oorlog tussen Britse Tunnelers en Duitse Mineurs.   Wijtschate vormde voor de Britten een moeilijk in te nemen Duits Bastion.  Tot die bewuste ochtend om klokslag 3u10 –  Zero Hour .  Onder de Duitse stellingen zorgden 19 Britse dieptemijnen ervoor dat de Zuidwest-Vlaamse kleigrond aan het beven ging als nooit tevoren.  De verrassing, de impact en de chaos bij de Duitsers was compleet.  Meer  dan 25.000 Duitse soldaten en 17.000 Britse sneuvelen die bewuste ochtend.

Goed bewaard gebleven Duitse bolwerken

De GR5A-route volgt vanaf het Kampagnebos heel toepasselijk de provinciale Krater- en Mijnenwandelroute.  Verspreid over het landschap liggen talrijke relicten gaande van begraafplaatsen , herdenkingsmonumenten, mijnenkraters en stellingen van de Duitse vijand waaronder de Bayernwald stelling en de Dietrich schacht.  Op de hoogte van Hill 80 wordt momenteel het laatste goed bewaard gebleven Duits bolwerk onthult.  Als ik voorbij kom worden net enkele enorme obussen en skeletten opgegraven. Er wordt me vriendelijk gevraagd om het fototoestel niet boven te halen.  100 jaar later zijn de geheimen en de sporen van een vier jaar durende wereldoorlog belange nog niet allemaal bloot gelegd.

Pool of Peace, een vredig en rustgevend plekje

Via  de voorbodes van de Heuvellandse getuigenheuvels rukt de GR5A-wandelroute verder op.  Voor het eerst onttrekt  het silhouet van de robuuste Kemmelberg zich aan mijn vizier.  Het eindpunt van de eerste etappe lijkt nog veraf , als de weg afslaat naar de site “ Pool of Peace “.   Het vredig en rustgevend plekje – ook wel gekend als Spanbroekmolenkrater –  is de meest imposante mijnkrater van de Westhoek.  Aan de boord van de met waterlelies bedekte vijver besluit ik mijn picknick te verorberen. Kijkend naar een klein poppie-kruisje word ik overmand door een innig moment van bezinning.

Wulvergem, het kleinste Heuvelland dorp

Langs het Lone Tree British Cemetery , één van de drie militaire begraafplaatsen in de omgeving van de mijnkrater gaat het vervolgens naar Wulvergem.  Een ellenlange veldwegel brengt me al vlug in een landschap waar de hoofdlijnen getrokken worden door oude knotwilgen, houtkanten , drinkpoelen voor vee en glooiend akkerland. Het charmant stukje platteland waar stilte en rust voelbaar zijn eindigt in het kleinste Heuvelland dorp.  Het zonnige terras van café “A la Basse Ville” nodigt uit voor een tussenstop.  Het enige etablissement dat het kerkdorp rijk is, bestaat sinds 1830 en is zowaar ouder dan België.

Daar wenkt de Kemmelberg

De lokroep van de kleine geneugten des leven kunnen smaken.  Maar met het ruige klimwerk dat eraan komt in gedachte, beslis ik het bij eentje te houden.  De Kemmelberg lonkt andermaal als ik verder stap langs een minder aantrekkelijk stuk van de wandeletappe.  Ondanks het intense zicht op Vlaanderens hoogste bult en de nabijheid van de Douvebeek weet het lange betonstuk richting de Noordhoek me amper te bekoren.  Wellicht omdat ik weet heb van mooiere alternatieven in de omgeving. Langs de flanken van de Kemmelberg wenk ik verrassend af.  Via de zijkant van het gemeentelijke park De Warande bereik ik het Kemmelse Gapersdorp, mijn eindpunt voor deze allereerste GR5A-etappe.  Ik heb de smaak te pakken. De begeestering dat de tweede etappe meteen aanvat met de Kemmelberg vermoed het beste.

Praktisch

• Afstand: 19,7 km
• Gratis parking: ingang Palingbeek , Komenseweg te Hollebeke (bushalte Café à l’Entrepot
• Markering:  De in twee richtingen wit-rood bewegwijzerde route is één van de langste rondwandelwegen in Europa. Het officiële begin en einde ligt in Brugge, maar je kan eender waar je eigen start- en aankomplaats kiezen. Door de vlotte bereikbaarheid met het openbaar vervoer  en de talrijke overnachtingsmogelijkheden onderweg is het traject gemakkelijk op te delen in etappes naar ieders voorkeur. Op of vlakbij de route liggen 15 stations, het aantal bus- en tramhaltes is niet te tellen. Afhankelijk van je daggemiddelde kan je de hele ronde over 25 à 40 stapdagen spreiden.
• Niet geschikt voor rolstoelen. Laarzen of stevige wandelschoenen zijn geen overbodige luxe in de winter.
• Horecatip: langs de wandelroute zijn er enkele mogelijkheden tot verpozing.
  • Het Labyrinth,  Dries 29 te Kemmel is een kindvriendelijke eet- en drankgelegenheid.  Er is een tuin met een doolhof en talrijke volksspelen zorgen voor het amusement.
  • Café à La Basse Ville , Dorpsstraat 2 te Wulvergem is de ideale stopplaats om even op adem te komen tijdens deze wandeletappe.
• Overnachten: in Kemmel zijn er enkele mogelijkheden tot overnachten.
  • Jeugdvakantiehuis de Lork is gelegen op de flanken van de hoogste berg , de Kemmelberg.  Kattekerkhofstraat 2 te Kemmel
  • Trilogie is een aparthotel met zes volledig uitgeruste appartementen. Naast het hotel is eveneens een restaurant. Reningelststraat 23 te Kemmel

Meer info

Meer info omtrent de GR5A kan je bekomen nabij Grote Routepaden, T + 32 (0) 3 232 72 18 – info@groteroutepaden.be – www.groteroutepaden.be    De wandelgids is verkrijgbaar via de webshop van Grote Routepaden tegen € 18 .

De dient voor Toerisme van Heuvelland vind je op het Sint-Laurentiusplein 1 te 8950 Heuvelland. Telefoon: +32 (0) 57 45 04 55. E-mail: toerisme@heuvelland.be

Meer wandelverhalen in de omgeving :

• Kemmelwandelroute: een verhaal van hoogste berg en blauwe boshyacinten
• Tweebergenwandelroute: een verhaal tussen berg en charmante dorpskom
• Boerenkrijgwandelroute: een verhaal van Brigands en Franse sansculotten

Deze slideshow vereist JavaScript.

Volg me verder op Instagram, Facebook en Twitter voor je dagelijkse portie wandelverhaal.

Graag verneem ik jullie suggesties over wandelen op langs de Grote Routepaden. Welke is jullie favoriete wandelroute.

© Tekst & foto’s Stefaan Bailleur