Wandelen op de GR5A: Kemmel – Abele

Precies een jaar geleden had ik me vooropgesteld de GR5A te wandelen.  Een lange afstandswandelroute die ruwweg de grenzen van het vroegere Graafschap Vlaanderen volgt over 570 km wandelplezier.  Mijn eerste kennismaking vatte destijds aan in de eigenzinnige Westhoek ter hoogte van het Provinciaal Domein de Palingbeek en eindigde aan de poort van het Heuvelland.  De GR5A , ook wel Wandelronde van Vlaanderen genaamd trekt dan via de IJzervallei, de duinreservaten en de brede stranden van de Kust  verder langs een mooi afwisselend Vlaams landschap.   De tweede etappe brengt me ditmaal van Kemmel naar Abele.

Het Gapersdorp Kemmel

Hoef ik Kemmel nog voor te stellen?  Wie reeds in Heuvelland kwam weet dat Kemmel behoort tot de 50 mooiste dorpen van Vlaanderen. Vondsten wijzen er op een belangrijke nederzetting in de prehistorie. Ten tijde van de Romeinen kwam hier een belangrijke heirweg voorbij.  En ook in de Middeleeuwen was het Heuvelland-dorp bekend om zijn lakennijverheid.   Niet verwonderlijk! De nabijgelegen Kemmelberg vormde immers een strategische plaats. Zowel de Romeinen als de Duitse vijand tijdens de Eerste Wereldoorlog hadden hun oog laten vallen op de bultige hoogte. De hoogste getuigenheuvel van Vlaanderen vormt tegenwoordig een stille baken naast het vredige Gapersdorp. Een naam die Kemmel trouwens dankt aan de Ieperlingen. Het is tevens een levenslustig dorp, dit uit zich onder andere met de jaarlijkse Zoetemarkt in het Pinksterweekend. 

Baron Jacques Bruneel de la Warande

Maar genoeg geschiedenis. Tijd om te wandelen. Aan het Warandepark, daar waar mijn eerste wandeletappe eindigde pik ik de draad op. Geprangd tegen de Kemmelse dorpskern bestaat het 16 ha. groot park grotendeels uit bos en weiden. Het uitgelezen wandelgebied voor een uitje met het ganse gezin. Vooral in het voorjaar wanneer witte bosanemoon en  boshyacint het park kleuren ontrolt zich een romantisch tafereel uit. Midden het park tref je kasteel de Warande. De geschiedenis gaat terug tot kort na de Eerste Wereldoorlog. Op de plaats van het jachtpaviljoen liet de toenmalige burgemeester Baron Jacques Bruneel de la Warande het neorenaissance kasteel bouwen. Ooit een vermaard restaurant, doet het gebouw nu dienst als gemeentehuis. 

Naar de Belvedere

Bij de uithang van het Warandepark splits de GR128 zich af van mijn GR5A traject. De getuigenheuvels van het Heuvelland wenken.  De Kattekerkhofstraat vormt de aanzet van de Kemmelberg verovering.  Eerst gemoedelijk langs de flanken met een laatste innig zicht op het Gapersdorp Kemmel.  Naderhand pittiger en avontuurlijker via een brokkenpad tot aan de Belvedere. Deze beschermde uitkijktoren werd kort na de Eerste Wereldoorlog opgetrokken als toeristische attractie voor de Noord-Franse bourgeoisie. Maar de weidse vergezichten over het Heuvelland-landschap doen  je wegdromen over wat komen moet.

L’ Ossuaire Français 

Hierna gaat het via een trappenconstructie en de Kinderput kriskras steil bergop naar de ‘hoogste’ berg van Vlaanderen. De Kinderput verwijst naar een oud volksverhaal. Kinderen die hun Plechtige Communie deden, kregen van de nonnen altijd te horen dat ze niet op de Kinderput mochten lopen. Het verhaal deed immers de ronde dat kinderen uit de kinderput kwamen en niet uit de bloemkool of via de ooievaar. Nonsens uiteraard, zolang de clerus kinderen maar dom kon houden. Al is er ook een tweede verhaalversie dat verwijst naar de legende van Peerdeken Malegijs.  Eenmaal de top bereikt mond ik uit aan l’ Ossuaire, een Frans massagraf.  Het is de grootste Franse militaire begraafplaats in België getekend door de gruwel van de Eerste Wereldoorlog. De oorlogskanonnen schreeuwden maar liefst vier jaar lang op de flanken van de Kemmelberg.

Vijf op één Rij

Een knoert van een karrenspoor vormt de voorbode van een meer open stuk. Het lijkt net poëzie. Voor en achter mij strekt zich een breed en glooiend panorama uit.  Van rechts naar links: de Scherpenberg , de Rode Berg , de Baneberg, de Vidaigneberg en tenslotte de Zwarte Berg.  Net vijf op één rij! De aanstekelijke zon die zich steeds guller opstelt zorgt voor een heerlijk licht- en schouwspel over het Heuvellandse landschap. Loker-dorp met zijn pittoresk Sint-Pieterskerkje, net voor de getuigenheuvels geflankeerd maakt het plaatje compleet.  Het dorp wordt er gedomineerd door Huize Godtschalck, een oudemannenhuis en opvangtehuis voor weeskinderen uit de 19de eeuw.

Eeuwenhout

Tot mijn verwondering laat de GR5A Loker helemaal links liggen. De wandelroute wenkt in de andere richting af naar het Folk-dorp Dranouter en het Eeuwenhout. Ter hoogte van het recent aangeplante wijngoed d’ Hellekapelle volgt een voor mij ongekend stuk weide-doorsteek. De houtkanten ademen er een sfeer van lang vervlogen tijd uit. Ik dacht dat het Heuvelland voor mij geen verrassingen meer in petto hield, maar zo zie je maar. 

Het geheel laat me uiteindelijk uitlopen in het Eeuwenhout.  Een vrij jong natuurgebied alwaar  bos, weiden en akkertjes elkaar keurig afwisselen.  Geregeld vang ik tussendoor een glimp op van het schitterend Heuvelland-landschap. De rust wordt er alleen maar versterkt door de luid brullende kikkers. Ochtendstond heeft goud in de mond. Ook de sporen van het woelige oorlogsverleden zijn nooit veraf.  De poelen die ik waarneem zijn vaak oude bomkraters.  Soms grazen hier runderen. Wees gerust zolang je deze grazers met rust laat loop je geen gevaar.

Kuitenbijter

Eenmaal het natuurgebied Eeuwenhout achter de kiezen sluit de GR5A nauw aan bij de Douvevallei. Het is één van de stilste en idyllische hoekjes van het Heuvelland andermaal gemarkeerd door weiden, boskanten en beukenbomen. Eens het kasteel Behaeghel – trouwens een ideale bed- & breakfast – voorbij volgt het traject gedeeltelijk het populaire Stiltepad. Vooral de haiku’s van dichter Geert de Kockere en de talrijke stilteplekjes met zit- en ligbanken onderweg vormen een absolute meerwaarde langsheen het schitterend wandeltraject. Genietend van een laatste blik op het innige Loker,  maak ik me op voor het serieuzere klimwerk. Voor mij ontrollen zich de contouren van de Rodeberg.  De half overwoekerde flanken van kleinere broer Baneberg loodsen mij tot de top of the hill en de Lijstermolen. Helemaal boven ontplooit zich een fenomenaal uitzicht op het hinterland van Heuvelland en de Rijselse banlieu. Een obligate stop vormt er café Nachtegaal.

Van ’t Hellegat naar Kotje Piepers

Over ongelijke trappen, vlonderpaden en een krakkemikkig pad daalt de GR5A hierna af naar het onheilspellend klinkend Hellegatbos. Ik stel je snel gerust.  Het betreft geen afdaling naar de hel, aangezien Hellegat verwijst naar een diepte in de heuvel. Tot de Eerste Wereldoorlog woonde hier het Rodebergvolk, een gehard volk. De mannen werkten als seizoenarbeider bij Franse boeren, de vrouwen waren bezig met kantklossen en het huishouden.  En zo links en rechts zal er wel wat de grens over gesmokkeld zijn om het schaarse inkomen aan te vullen. 

Het geheel vloeit hierna vlot over in het Kotje Piepersbos. Dit bos dankt zijn naam aan de dorpsfiguur Cyriel Vanuxem, beter gekend als Kotje Piepers. Hij en zijn vrouw Maria Lenoir hadden het niet erg breed. Om een beetje geld in het laatje te brengen smokkelde zij boter over de ‘schreve’. Ze bevestigde de pakjes boter aan haar billen en trok met een wijde lange rok de grens over. Het duurde dan ook niet lang voor ze de naam Marietje Buterbille kreeg.

Op naar ’t Hoppeland

Eenmaal het dorp Westouter voorbij ruil ik het Heuvelland voor het Hoppeland. Achter mij onthult zich een laatste blik op de bultige getuigenheuvels van een mooi stukje Westhoek. Voor mij weerspiegelen zich de contouren van de Poperingse hoppestad. Spoedig zie ik het eerste hoppeveld opdoemen. Langs hoge zwarte staken serpenteert zich een liaan, die begin september uiterst fragiele hopbelletjes tevoorschijn tovert. Alleen de onbevruchte vrouwelijke schoonheden zorgen voor de delicaatste bieren. Geen wonder dat hier het beste bier ter wereld wordt gebrouwen.

Den Grooten Onzen Heere

In de verte ontrolt zich voor mij de Catsberg en zijn trappistenabdij. Als een dief in de nacht loop ik reeds enige tijd op de schreve met Frankrijk. Het landschap wordt er gekleurd met vrome bedehuisjes en het grote kruis van Den Grooten Onzen Heere. De oorsprong van het kruis is niet geweten, alleen dat het eeuwenoud is. De andere kant van de straat stond een herberg. Een plekke waar vele jaren geleden tussen de donker en de klare blauwers, smokkelaars en commiezen samen kwamen. Nooit te gare, steeds alleen en rondloerend. Als alles goed ging, werd er geestdriftig gedronken en verhandeld. Voor mij een Picon. Of neen, geef mij toch maar een Hommelbier.

Praktisch

• Afstand: 18,5 km
• Gratis parking: aan de Dries midden de dorpskern van Kemmel
• Markering:  De in twee richtingen wit-rood bewegwijzerde route GR5A is één van de langste rondwandelwegen in Europa. Het officiële begin en einde ligt in Brugge, maar je kan eender waar je eigen start- en aankomplaats kiezen. Door de vlotte bereikbaarheid met het openbaar vervoer  en de talrijke overnachtingsmogelijkheden onderweg is het traject gemakkelijk op te delen in etappes naar ieders voorkeur. Op of vlakbij de route liggen 15 stations, het aantal bus- en tramhaltes is niet te tellen. Afhankelijk van je daggemiddelde kan je de hele ronde over 25 à 40 stapdagen spreiden.
• Niet geschikt voor rolstoelen. Laarzen of stevige wandelschoenen zijn geen overbodige luxe in de winter.
• Horecatip: langs de wandelroute zijn er enkele mogelijkheden tot verpozing. In Westouter-dorp zijn er diverse herbergen. Onze aanraders.
  • In de Nachtegaal,  Rodebergstraat 29 te Westouter. Op de flanken van de Rodeberg is deze knusse herberg de ideale stopplaats. Alleen reeds van het uitzicht op het Heuvelland word je stil. Er is eveneens een mini-camping met leuke vintage caravans.
  • Den Groote Onzen Heere , Boescheepseweg 53 te Poperinge is de ideale stopplaats om even op adem te komen en bovenal uw honger te stillen. Specialiteit is de BBQ aan tafel.
• Overnachten: in Abele zijn er enkele mogelijkheden tot overnachten.
  • De Wandelaar is halverwege gelegen tussen het bucolische Heuvelland en het Hoppeland. De GR5A komt voorbij de deur. Kaklhovenstraat (West) 1 te Westouter

Meer info

Meer info omtrent de GR5A kan je bekomen nabij Grote Routepaden, T + 32 (0) 3 232 72 18 – info@groteroutepaden.be – www.groteroutepaden.be    De wandelgids is verkrijgbaar via de webshop van Grote Routepaden tegen € 18 .

De dient voor Toerisme van Heuvelland vind je op het Sint-Laurentiusplein 1 te 8950 Heuvelland. Telefoon: +32 (0) 57 45 04 55. E-mail: toerisme@heuvelland.be

Meer wandelverhalen in de omgeving :

• Kemmelwandelroute: een verhaal van hoogste berg en blauwe boshyacinten
• Tweebergenwandelroute: een verhaal tussen berg en charmante dorpskom

Volg je ons reeds op Instagram, Facebook en Twitter voor je dagelijkse portie wandelverhaal.

Graag vernemen we jullie suggesties over wandelen op langs de Grote Routepaden. Welke is jullie favoriete wandelroute.

© Tekst & foto’s Stefaan Bailleur