Wandelen op de flanken van de Katsberg

Op een zondagmiddag worden de flanken van de Rode- en Zwarteberg in het West-Vlaamse Heuvelland overstelpt door horden Franse toeristen. Ze komen er shoppen, tabak kopen en een mondje eten. Merkwaardig, want wij Vlamingen van de streek laten de drukte liever aan ons voorbijgaan en trekken de ‘berg’ over. Eenmaal de schreve (grens met Frankrijk) voorbij kunnen we er onmogelijk over kijken. Voor ons opent zich een onooglijk mooi stukje Frans-Vlaanderen waar het silhouet van de Katsberg en haar TV-zendmast meteen in het oog springt. Langs de flanken van de Katsberg kan je heerlijk wandelen en wordt nog het zuiverste Vlaams gesproken. We gaan er op zoek naar onze Vlaamse roots.

Trappisten op de Katsberg

Gelegen tussen de gemeenten Berthen en Godewaersvelde is de Katsberg (Mont des Cats) – zoals zo vaak in Frans-Vlaanderen – doordrenkt van traditie, natuur, … en gezelligheid. Op de top van de berg is de cisterciënzerabdij Sainte Marie du Mont des Cats nog steeds actief. Er wonen een twintigtal trappistenmonniken die midden in de bossen een heerlijke kaas en een uitstekend bier produceren. Als je van wandelen houdt, kom dan naar de Mont des Cats.

Persoonlijk komen we er heel graag. Na een wandeling door het bos de l’Ermitage of de glooiende landschappen, is een stop in de abdijwinkel een must. In de zomer durven we wel eens te stoppen bij een van de twee nabijgelegen estaminets. Op de Katsberg ontmoet je gezinnen die een wandeling maken, natuurliefhebbers en moedige fietsers die de 164 meter hoge berg bedwingen. Maar ook nieuwsgierigen die de kapel bezoeken of gelovigen die de mis bijwonen in de abdijkerk.

In de voetsporen van de Katts

Je kan het al raden we horen toe tot de eerste categorie: de wandelaar.  Net voor de abdijwinkel bevindt zich het Bos de l’ Ermitage. Het is een aandenken aan de heremieten van Sint-Antonius, die zich in de 16de eeuw nabij de Katsberg vestigden. Alsook een ideale uitvalsbasis voor een fikse wandeling.  Je kan er kiezen uit drie wandelingen.  Zelf opteren we voor de Balade de Katts. Je hebt de keuze tussen een korte variant van 2.8 km en lange variant van een 5-tal kilometer. De Katts zijn geen katten met een Chi’ti accent, maar een Germaans volk die in de 5de eeuw in de streek leefden. Ze gaven hun naam aan de Mont … en aan de wandeling.

Is het nu tijdens de korte of lange variant je geniet steevast van schitterende zichten op de Monts des Flandres.  De getuigenheuvels strekken zich uit van oost naar west, van Watten tot de Zwarte Berg. In het voorjaar kleurt het bos paars van de druifhyacint. Iedere derde zondag van oktober verzamelen ruiters, hoornblazers, jachthonden en wandelaars zich op de flanken van de Katsberg. Ze komen er om het feest van Sint-Hubertus te vieren, de opening van het jachtseizoen en een grandioos spektakel.

De Korse Kapelle

In het Hermitage-bos bevindt zich een mooie kapel waar je de traditie van de “koortslappen” kunt ontdekken. De geloofsbelijdenis ter genezing of ter bescherming tegen koorts leeft in de streek nog steeds. De Korse Kapelle of de koortskapel was al vroeg een bedevaartsoord. Tot vandaag komen pelgrims op Goede Vrijdag nog steeds talrijk een stukje textiel aan het rasterwerk van de kapel ophangen.

Naast de Balade des Katts bestaat er ook een 12km lange Balade Autour du Monastère.  Hou je eerder van een wandeling met historische achtergrond, dan is de 12 km Sentiers de Fraudeurs een aanrader. Deze wandeling neemt je mee langs smalle baantjes, een oude spoorwegbedding en kleine rustige smokkelpaden. Locaties waar smokkelaars en douaniers destijds een kat-en-muisspel speelden.  Anno 1850 – toen er nog grensovergangen waren – leefde het nabijgelegen dorp Godewaersvelde op het ritme van smokkelaars en douaniers. Heel wat Vlamingen, hun zakken vol tabak en ander smokkelwaar gestouwd, gebruikten diezelfde doorgangspaden om de grens frauduleus over te steken.

Kaas en bier

De eerste religieuze gemeenschap vestigde zich op de Mont rond 1650, maar het was in 1826 dat de eerste trappistenmonniken zich vestigden en de abdij van de Mont des Cats werd gesticht. De nog aanwezige monniken leven er in stilte, gebed en handenarbeid. Om te voorzien in inkomen leggen de meesten onder hun zich toe op de productie en verkoop van levensmiddelen. De reputatie van de Mont des Cats kaas, een type Port-Salut is wereldvermaard. De monniken produceren jaarlijks zo’n 200 ton kaas naar een eeuwenoud recept. Naast de traditionele abdijkaas fabriceren ze ook de oranje “Flamays” (vergelijkbaar met mimolette), de “Mont des Cats à la bière trappiste”, de “Affiné des Trappistes” en als laatste  “Dessert des Trappistes”.

Pas in 2011 kwam het Mont des Cats bier weer tot leven. Het werd sinds 1847 in de abdij zelf gebrouwen, maar de Eerste Wereldoorlog maakte een einde aan deze activiteit. Nu wordt het gebrouwen in de Abdij van Notre Dame de Scourmont in Chimay, maar volgens een oud recept van de abdij zelf. Voor de bierliefhebbers: het is een amberkleurig bier van 7,6%. De eerste slok geeft een kleine zachte toets van karamel prijs om te eindigen in een lage afdronk. Extra gehopt en hergisting op de fles maken er een goddelijk vocht van.

Praktisch :

• Afstand : 2.8 km korte variant / 4.8 km lange variant
• Start & Parking: De start vind je ter hoogte van de Abdij Saint Marie du Mont des Cats. Gratis parkeren kan in de nabijheid van de abdij zelf. Er zijn diverse parkings. Het traject volg je aan de hand van bruine bordjes met benaming Balade des Katts. Op een tweetal plaatsen ontbreekt de markering.
• Niet geschikt voor rolstoelwagens. Het traject is een mix van onverhard en verharde wegen. De onverharde wegen zijn niet toegankelijk voor rolstoelwagens en vrij geaccidenteerd.
• Logeren:
  • H
• Leuk adresje in de nabijheid:
  • Au roi du Potjes Vleesch, In een oude slagerij omgetoverd tot taverne staan regionale producten zoals Vlaamse stoverij, charcuterie en het befaamdste Potje Vleesch uit heel de streek op het menu – 31 Rue du Mont des Cats – 59270 Godewaersvelde – T. +33 03 28 42 52 56 – www.auroidupotjevleesch.fr/nl/
• Te doen:
  • Museé de la vie Frontaliére laat je op een speelse en ludieke wijze kennismaken met het grensleven, de geschiedenis en de verdwenen smokkelaarswereld – 98 Rue de Callicannes – 59270 Godewaersvelde – musee.godewaersvelde@wanadoo.fr – www.godewaersvelde.fr/fr/information/105253/le-musee

Meer info over de wandelmogelijkheden rond de abdij Mont des Cats kan je bekomen nabij het gemeentehuis van Godewaersvelde – 2 Rue de Boeschepe – 59270 Godewaersvelde. Een Franstalige folder met de wandelkaart van de diverse wandelingen kan je hier downloaden.

@ Tekst en foto’s Stefaan Bailleur 

Volg je ons reeds op Facebook,  Instagram  & Pinterest voor je dagelijkse portie wandelverhaal?