Bijzonder Ieperse oorlogsplekjes waar je kan wandelen.

Meer dan 100 jaar geleden werd mijn geboortestreek ondergedompeld in een oorlog om nooit meer te vergeten. Van oktober 1914 tot oktober 1918 bevond het slachtveld van de Eerste Wereldoorlog zich onder andere op enkele luttele kilometers van Ieper. Herschapen in een totaal verwoeste stad, wist Ieper te herrijzen uit haar as als symbool van Ypres Salient en de vrede.  De talrijke aangrijpende oorlogsverhalen en anekdotes wisten me reeds van kindsbeen af te fascineren.  Vandaag nemen we jullie mee langsheen enkele bijzonder Ieperse oorlogsplekjes, waar je perfect kan wandelen.

Als ge van uw leven ooit naar de Westhoek komt, kan je niet omheen de oorlog.  Op je weg naar Ieper tref je in het landschap talrijke oorlogsrelicten die het leven kostte aan duizenden en duizenden soldaten – altijd wel iemands vader, altijd wel iemands kind.  Voor wie net als mezelf bevlogen is door het oorlogsverleden en de streek wil bezoeken, raad ik aan een ‘ battlefield tours with guide ‘ te boeken. Er zijn talrijke goeie initiatieven die private en op maat georganiseerde rondritten langs Ypres Salient aanbieden. 

Bezoek je op eigen houtje de regio dan kan ik alleen op het hart drukken, je niet te beperken tot de meest voor de hand liggende oorlogsites – zoals het In Flanders Fields Museum, het Tyne Cot Cemetery of Museum Hill 62 Sanctuary Wood.  Er zijn zoveel andere kleine herdenkingsplaatsen, die evenzeer de moeite lonen voor een bezoek, allen vaak met een pakkend oorlogsverhaal.  Graag geef ik jullie enkele tips mee van Ieperse oorlogsplekjes waar je kan wandelen.

Last Post

Buiten categorie heb je uiteraard de Last Post. Iedere dag sinds 1928 wordt om klokslag 20.00u de Last Post geblazen onder de imposante Menenpoort als eerbetoon aan de gesneuvelden. Zelfs heb ik de plechtige ceremonie al ettelijke malen bijgewoond, toch word ik telkens weer emotioneel geraakt als de klaroenblazers weergalmen in de gewelven van de herdenkingspoort. Als je de battlefields van Ypres Salient bezoekt is de Last Post  een “must“. Je kan je bezoek ideaal combineren met een wandeling langs de Ieperse vestingroute.

Er is meer dan het In Flanders Fields Museum alleen

Die Groote Oorlog zorgde tijdens de herdenkingsjaren voor een toevloed aan toeristen “ all over the world “. De oorlog wijzigde grondig de geschiedenis van ons Belgenland, maar evenzeer van de hele wereld.  Ieper en in kleinere mate de omliggende gemeenten plukken er nog steeds de vruchten van. Meer dan 2.700.000 toeristen – als we de cijfers van Westtoer mogen geloven – bezochten tussen 2014 en 2018 Ypres Salient. Ze bezochten vooral de grote eyecatcher “ het In Flanders Fields Museum “.  Toerisme Ieper zal het niet graag horen, maar het modern en interactief oorlogsmuseum gevestigd in de impressionante Lakenhalle, is niet meteen mijn favoriet.  Het oorlogsverhaal gaat er totaal verloren in een eentonig, zelfs ietwat irritant muziekje. Voor mij althans een heuse afknapper –  les goûts et les couleurs ne se discutent pas –  ieder zijn mening uiteraard.

De Ieperse oorlogsplekjes

Zoals reeds eerder gemeld zoek ik het oorlogsverhaal op in de kleinere dingen. In de loopgraven die in een grote boog rond Ieper lagen, werd vier jaar lang een harde strijd geleverd.  Vijf bloedige veldslagen beheersten de geschiedenis van een stuk vredige Westhoek. Op 31 juli 1917 werd door de Britse troepen de Slag bij Passendale – derde slag om Ieper op gang getrokken. Het slagveld was al herschapen tot een heus moeras door de talrijke artillerie inslagen. De slag bij Passendale werd een heus bloedvergieten met meer dan een half miljoen slachtoffers.  Het Tyne Cot Cemetery gegrift met de namen van bijna 35.000 vermiste soldaten herinnert aan de gruwel van destijds. Maar je kan ook wandelen langs de Pionierroute waarbij je kennismaakt met het Duitse oorlogsverhaal.

Kasteelhof ‘t Hooge

Langs de Meenseweg op een boogscheut van het pretpark Bellewaerde ligt het Kasteelhof ’t Hooge en de authentieke mijnenkrater Hooge Crater.  Gratis toegankelijk loop je er langs een pad gebouwd op de restanten van Duitse betonversterkingen.  De typerende zigzag loopgraven, schuilplaatsen van golfplaten, opgerolde prikkeldraad, gedraaide staven (nvdr. zwijnstaarten noemen we dit hier) en oorlogsschroot geven je een unieke en bovenal reële inkijk op het oorlogsleven in de loopgraven. Een diepgelegen vijver, overwoekerd door de littekens van 4 Duitse mijnkraters die onder de Britse frontlijn explodeerden, is thans een prachtig stukje natuur. Wandelaars op zoek naar bijzondere Ieperse oorlogsplekjes kunnen er een wandeling maken langs Bellewaerde Ridge. De wandeling sluit ja af met een bezoek aan het kleine private Hooge Crater Museum.

De Kazematten

Tijdens de eerste wereldoorlog zorgden de Ieperse vestingmuren voor beschutting. In de Kazematten werden de hoofdkwartieren, medische posten, de mess,  de slaapruimten en opslagruimtes voor de Britse troepen ondergebracht. Wat ironisch werd de locatie door de soldaten “ Hotel des Remparts “ genoemd. Wie hoopt honderdjarige oorlogsherinneringen te vinden, is eraan voor de moeite. De authentieke kazematten kregen een andere invulling.

Onder het bastion van het Houten Paard is sinds april 2014 een kleine brouwerij met de toepasselijke naam “ De Kazematten “ ondergebracht.  Af en toe kom ik er één van mijn favoriete streekbieren proeven: Wipers Times 14. ( nvdr. uitsluitend open op zaterdag tussen 15 en 17u)   Het blond speciaal bier van hoge gisting is genaamd naar een satirisch soldatenkrantje. Het krantje werd hier tijdens de oorlog gedrukt door de “Sherwood Foresters” Captain Robert en Luitenant Pearson.  Met een beetje fantasie snuif je zo de sfeer op van honderd jaar geleden. Ik zie zo voor me een surrealistisch tafereel: “ twee Britse officieren die in het puin van een verlaten drukkerij een oude drukpers vinden en telkens ze een krantje uitgeven, met een goede pint bier in de hand klinken op de vriendschap“

Ramparts Cemetery – Lille Gate

Eenmaal de eerste lenteperikelen ontluiken, dan lenen de Ieperse vestingen zich uitstekend tot een heerlijke wandeling.  De grasperken hullen zich in een kleurrijk veld van voorjaarsbloemen. Onderweg dompel ik me in het verhaal van het Vauban-bastion dat tien eeuwen geleden begon, toen de stad ontstond aan de oevers van de Ieperlee. Ter hoogte van de Rijselpoort kan ik  niet nalaten eventjes halt te houden aan het Ramparts Cemetery – Lille Gate. Het is een van de bijzondere Ieperse oorlogsplekjes waar je kan wandelen. Een wezenlijk vroom plaatsje waarbij de grafzerken van 193 gesneuvelde Commonwealth soldaten als een baken weerspiegelen op het wateroppervlak. Ze kijken zowaar uit op de historische Rijselpoort en de natuurpracht van het waterspaarbekken der ‘Verdronken Weiden’.

Saint-George’s Church

Als laatste tip wil ik jullie de Saint George’s Church aanbevelen.  Net om de hoek van de Lakenhalle tref je deze Anglicaanse kerk. Het gebedshuis kwam er op vraag van Field Marchal John French, een voormalig opperbevelhebber van de Britse troepen in Ieper. Ik stapte het beschermde gebouw een eerste maal binnen tijdens de ontdekking van de Ieperse erfgoedwandelroute.

Vóór de herdenkingsjaren kreeg de kerk zelden bezoekers over de vloer, buiten enkele Engelsen. Meteen ging ik op in de schoonheid van het interieur en de talrijke herinneringen aan de Eerste Wereldoorlog. Het volledige binnenwerk van de kerk is afkomstig van Britse giften: de glasramen, het altaar, het orgel, de klokken, de stoelen gedecoreerd met de emblemen van de Britse eenheden, gedenkplaten, de bijbel geschonken door Koning George V,  de standaards en vlaggen… Het geheel doet “ very cozy Britisch “ aan.  Maar als je van ze leven ooit in de Westhoek passeert, neem eventjes de tijd om alhier stil te staan bij jezelf en de talrijke bijzonder Ieperse oorlogsplekjes.

Wie eenmaal geproefd heeft van de Ieperse oorlogsplekjes om te wandelen kan zijn verblijf uitbreiden met een wandeling langs het wandelnetwerk Ieperboog. Ruim 100 km verkeersluwe en onverharde wandelpaden brengen je langs een bosrijk gebied met landschappelijk en cultuurhistorische waarde. Je route kan je zelf uitstippelen aan de hand van de wandelknooppunten.

© Tekst & foto’s Stefaan Bailleur

Kennen jullie nog andere interessante ‘oorlogs’plekjes in Ieper? Laat het mij weten.

Volg me verder op Instagram en Facebook voor je dagelijkse portie wandelverhaal.