100 km in het teken van derde Slag om Ieper

De gruwel van de Eerste Wereldoorlog weerspiegelt zich nergens zo diep af dan in het stukje Ieperse Westhoek. Menig monument, begraafplaats of musea lokt ieder jaar duizenden toeristen van over de hele wereld naar de Ieperboog – Ypres Salient.  In de herinnering van vier jaar Groote Oorlog vormt de 100km van Ieper – In Flanders Fields March reeds zesenveertig edities lang, de jaarlijkse afspraak van menig wandelaar uit binnen- en buitenland.

In het zog van het verlengde Onze-Lieve-Heer-Hemelvaartweekend kan je er drie dagen lang stappen langs de verwoestende herinneringen van de Eerste Wereldoorlog.  Maar evenzeer kennismaken met de historische verhalen van een middeleeuwse Kattenstad en de rijke natuurlijke verscheidenheid van Ieper en omgeving.  De herdenking van de Groote Oorlog staat dit jaar grotendeels in het teken van de derde slag om Ieper. Die slag betekende het einde van de jarenlange loopgravenoorlog en luidde het einde van de Eerste Wereldoorlog in, na de bloedige winst van de geallieerden in Passendale in november 1917.

De honderdste verjaardag van de Slag om Ieper wordt in het weekend van 30 en 31 juli uitvoerig herdacht met ceremonies aan de Menenpoort en het Tyne Cot Cemetery te Passendale.  Het organisatiecomité van de 100 km wou niet onderdoen.  Zodoende stond tijdens de eerste stapdag  het decor van de beruchte derde slag om Ieper centraal.   De Britten noemden het heel toepasselijk “ the Battle of Passchendaele “.

Ik vat de wandeling aan in de ochtendlijke nevel van een zonovergoten wandeldag.  Lopend langs de majestueuze Kasteelgracht tekenen de Ieperse torens  en de prachtige Vauban gordel zich magistraal af op het watervlak van de Ieperse vestingen.  Met de Rijselpoort en het kleine Ramparts Cemetery Lille Gate wordt ik een eerste maal geconfronteerd met de gruwel van de Groote Oorlog. Stappend langs de Vestingsroute lonkt de historische binnenstad met zijn imposante Lakenhalle en het Flanders Fields Museum, zijn Belfort , het gerechtshof en de Sint-Maartenskathedraal. Doch als er één monument het triest verleden van een vier jaar durende oorlog in herinnering brengt dan is het ongetwijfeld de Menenpoort, het indrukwekkend Britse ‘missing memorial‘ welke de naam draagt van 54.896 vermiste soldaten.

Hierna keer ik de stadskern de rug toe, voor het ware wandelverhaal achter de derde slag om Ieper. Ik wil jullie onthouden van een uitvoerige beschrijving.  Goed om weten is dat voorafgaand aan de slag om Ieper in juli 1917 reeds een slag om Mesen of de Krateroorlog had plaatsgevonden. Waar Mesen 1917 herinnerd wordt als belangrijkste succes in de oorlog, is Passendale 1917 zonder meer de grootste catastrofe. Stappend in de omgeving van Sint-Jan, Sint-Juliaan, Passendale en het kleine gehucht ’t Wieltje word ik steevast herinnerd aan gruwelijke oorlogsverhalen. De talrijke Britse begraafplaatsen, herdenkingsstenen en monumenten vormen thans de stille getuigen langs het wandeltraject.

Ik sta stil bij een verhaal over de Duitsers die in de ochtend van 12 juli 1917 voor het eerst Yperiet of mosterdgas gebruikten. De kroniek van aanhoudende regen en de inslag van maar liefst vier miljoen Britse oorlogsprojectielen zorgden snel voor een drassig, kapotgeschoten en ontoegankelijk terrein. 100 dagen later is de menselijke tol enorm. 250.000 Britten zijn gesneuveld, gewond of vermist, een kwart van alle ingezette manschappen.  Passion-dale werd letterlijk een dal van lijden.

Hoe meer ik er over nadenk , hoe belangrijker ik het vind. Maar het is en blijft onze plicht om de slachtoffers elke dag weer te blijven herdenken en het oorlogsverhaal levendig te houden. ’s Avonds had ik het genoegen de speciale Last Post in het kader van de 100 km te mogen bijwonen.  Als de klaroenblazers , traditioneel om klokslag 20 uur een laatste groet brengen aan alle gesneuvelden, krijg ik zowaar de krop in de keel, komen de haren op mijn armen recht te staan. Een kippenvelmomentje!

Straks als op 30 en 31 juli de herdenkingen om de derde slag van Ieper pas echt zullen aanvatten wil ik er absoluut bij zijn. Niet om een glimp op te vangen van Prins Charles of Wales en zijn Camilla die de plechtigheid in Passendale zullen bijwonen.  Evenmin om de flikkering van “ the Queen herself “ in Ieper waar te nemen.  Maar wel om de enige echte reden … we will remember them , wir werden Sie nicht vergessen.

Tekst & foto’s Stefaan Bailleur

Volg me op Instagram en Facebook voor je dagelijkse portie wandelverhaal.